Zarządzanie zasobami naturalnymi

Tradycyjna wiedza Eskimosów pomogła rozwiązać tajemnicę nieszczęsnej arktycznej wyprawy Franklina © WikiCommons

Zarządzanie oznacza sposób w jaki społeczeństwo zarządza swoimi sprawami. To nie jest tylko rządzenie z góry na dół. Z wyjątkiem dyktatur, zarządzanie wymaga powszechnej zgody, opartej na wiedzy, na nauce i/lub doświadczeniu. „Tradycyjna wiedza” rozwija się poprzez długotrwałe obserwacje przyrody, która zamienia się praktyki zarządcze poprzez osoby zarządzające obszarami przez wieki z empatią dla lokalnych motywacji. Ta holistyczna wiedza jest trudna do skopiowania i dlatego jest cennym zasobem. "Nowoczesna nauka", która porównuje obserwacje w różnych obszarach i przeprowadza eksperymenty, może szybko zapewnić wyniki, co jest ważne w czasach zmian. Zarządzanie adaptacyjne może pomóc w podejmowaniu decyzji poprzez naukę z tego, co działa i nie działa w uporządkowany sposób.

Ptaki morskie są zagrożone przez zanieczyszczenia, zmiany klimatu, przełowienie i przyłów © Marina Rosales Benites de Franco

IUCN opracowała globalnie akceptowany proces określania statusu gatunku, w oparciu o wielkość populacji i tempo spadku. Jeśli nie ma spójnych dowodów na spadek w oparciu o wiarygodne dane, gatunek ma status "Najmniejszej troski", podczas gdy gatunek, którego trwanie dojrzałej populacja jest o połowę krótsza w porównaniu do długości życia (zazwyczaj w ciągu dwóch dekad w przypadku ptaków), jest "Zagrożony". Jeśli uda się znaleźć metody odwracające spadek, populacje wszystkich, oprócz największych gatunków, mogą dość szybko ponownie się podwoić i mogą jeszcze bardziej wzrosnąć. Dwie metody odwrócenia spadków w populacjach gatunków zostały uznane przez władze: kary i nagrody.

Ochrona i kara

Wczesne badania DNA wymagały sporo krwi, ale teraz potrzebne są tylko małe próbki © Anatrack Ltd

IUCN opracowało również kategorie obszarów chronionych, począwszy od obszarów gdzie większość form działalności człowieka jest dozwolona do obszarów, w których dostęp jest ograniczony. Ochrona gatunków także różni się co do reżimu ochrony, od ograniczeń w okresach rozmnażania do zakazu zabijania bez jakichkolwiek wyjątków; cele "praw zwierząt" aspirują nawet do całkowitego zakazu zatrzymywania dzikich zwierząt. Prawa ochrony są skuteczne, jeśli uzyskują poparcie społeczne, a naruszenia będą łatwe do wykrycia, na przykład dzięki kryminalistycznym metodom badań DNA. Ochrona jest mniej skuteczna, jeśli gatunki powodują znaczne szkody dla lokalnych społeczności, zwłaszcza jeśli naruszenia są łatwe do ukrycia. Drakońskie ograniczenia i kary, które nie zniechęcają przestępców, jeśli ryzyko wykrycia jest niskie, mogą zrazić lokalne społeczności.

Nagrody i restytucja

Certyfikacja dzikich roślin według inicjatywy FairWild © Traditional Medicinals Inc

Tam gdzie zwierzęta powodują problemy pozwalają niektórym zarządcom zdobyć poparcie miejscowej ludności. Utrzymywanie i odtwarzanie ekosystemów wymaga lokalnych wysiłków przez długi czas. Prawo nie może zmusić do podjęcia koniecznego wysiłek i ograniczenia w zarządzaniu mogą powstrzymać ten wysiłek. Jeśli jednak dzikie gatunki mają wartość i można je użytkować w sposób zrównoważony "w celu zaspokojenia potrzeb i aspiracji obecnych i przyszłych pokoleń", społeczności będą chronić, dopóty dopóki ogrodzenia i rolnictwo nie zapewnią konkurencyjnych dochodów. W przypadku ochrony bardzo problematycznych gatunków, nagrody działają lepiej niż przymus. Pozyskiwanie mięsa i sprzedawanie drogich licencji na polowania mogą być silną nagrodą, podobnie jak obserwowanie dzikich zwierząt w miejscach, w których odbywa się turystyka, może dać wartość lokalną bez niszczenia ekosystemów. Inne nagrody za ochronę to publiczne płatności za stan gospodarowania i nagrody dla najlepszych praktyk. Dochodowa jest także sprzedaż naturalnych produktów z certyfikatami potwierdzającymi, że ich wykorzystanie jest zrównoważone. Najnowszym głównym międzynarodowym porozumieniem na rzecz ochrony przyrody jest Konwencja o Różnorodności Biologicznej, która zrównoważone wykorzystanie wymienia pięć razy więcej niż wymienia ochronę

Zarządzanie adaptacyjne

Dobre rządzenie powinno dostosowywać się do zmian w zakresie ograniczeń i dostępnych danych. Na przykład, gatunki na tyle liczne, aby być wykorzystywane w sposób zrównoważony może stać się rzadkie i potrzebować ochrony, ale tylko do momentu przywrócenia jego obfitej liczebności, tak że powrót do korzyści płynących ze zrównoważonego użytkowania może ponownie motywować ochronę ich ekosystemów. Osoby znajdujące się poza obszarem występowania gatunku mogą sprzeciwiać się ponownemu użyciu, jeśli gatunek stał się ikoną ochrony lub turystyki, lub można to osiągnąć poprzez zaspokajanie zapotrzebowania w drodze domowej hodowli. Mogą wystąpić żądania ograniczenia i szczegółowego monitorowania, których lokalni ludzie nie mogą spełnić bez pomocy. Niemniej jednak, ci, którzy cenią sobie i zarządzają obszarem w którym żyją, zazwyczaj mają bardziej praktyczną zdolność ochrony "swojej" przyrody, jeśli kierują się ostrożnością, niż ci, którzy chcą chronić cudzą przyrodę. Dobre rządzenie wiąże się wówczas z tworzeniem praw, które mogą wspierać ochronę poprzez najlepsze praktyki i umożliwić mieszkańcom ponownie korzystanie z zasobów przyrody w sposób zrównoważony. Rada Europy przyjęła tzw. Karty przywołując te zasady; Konwencja o Ochronie Wędrownych Gatunków stworzyła ramy dla ich stosowania.