ជម្លោះមនុស្ស និងទំនាក់ទំនង១
ទីក្រុង Pripyat និង Chemobyl ត្រូវបានគេបោះបង់ចោលក្រោយការផ្ទុះម៉ាស៊ីនរ៉េអាក់ទ័រក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៦ © R.Vicups/Shutterstock។
ជម្លោះមនុស្ស និងទំនាក់ទំនង ២
សង្រ្គាមសម័យទំនើប វាបង្កអោយមានការខូចខាដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ប្រែប្រួលពីការប្រើប្រាស់ហួសប្រមាណនូវរុក្ខជាតិ និងសត្វ ដែលបង្កអោយកើតជាភ្លើងឆេះ និងការបំពុល ដែលជាហេតុនាំអោយមានការបំផ្លាញទីជម្រក ជាមួយនិងការបញ្ចេញនូវឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ពីកន្លែងឧស្សាហកម្ម។ ការកកើតឡើងវិញនូវជីវចម្រុះ បន្តិចម្តងៗ ភាគច្រើនសម្រប់ការបង្កាត់ពូជរបស់ប្រភេទសត្វមួយចំនួន។ វាអាចចំណាយពេលរាប់សតវត្សសម្រាប់ការស្តារព្រៃឈើឡើងវិញ។ ដូច្នេះហើយ អនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ តម្រូវអោយរដ្ឋនៅក្នុងសង្រ្គាម ត្រូវធ្វើការការពារធនធានធម្មជាតិ បរិស្ថាន និងប្រឆាំងនឹង ការ
A failure of governance
Buildings and trees damaged by war in Chechnya © V.Melnik/Shutterstock
War represents a failure of governance. Humans have evolved as both social and competitive animals. Due to the dangers of aggressive competition, social rules were developed to regulate behaviour of individuals within societies. More recently, the United Nations and other global forums formalised international consensus on ideal standards of behaviour across societies, for example through the Geneva Convention. Societies change their internal rules with time, but need to do so at their own pace. Modern communications can accelerate change but disinformation can polarise and cause aggression.
Indirect impacts and a possible global-with-local solution
Swans swim peacefully near a warship © Ellen6/Shutterstock
ផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់នៃសង្គ្រាមអាចជាការខូចខាតបំផុតសម្រាប់បរិស្ថាន។ មនុស្សជាតិត្រូវតែប្រយុទ្ធនឹងសង្រ្គាមប្រឆាំងនឹង Covid-19 ប៉ុន្តែប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ដើម្បីរស់រានមានជីវិតពីការគំរាមកំហែងនោះតម្រូវឱ្យមានការឯកភាពគ្នារវាងប្រជាជាតិនានា ក៏ដូចជាសេដ្ឋកិច្ចជាតិដ៏រឹងមាំ ដើម្បីផ្តល់មូលនិធិដល់ការផ្លាស់ប្តូរទៅជាថាមពលកកើតឡើងវិញ។ ការឈ្លានពានក្នុង និងរវាងប្រជាជាតិមិនត្រឹមតែបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបង្វែរការយកចិត្តទុកដាក់របស់សាធារណជនពីតម្រូវការដើម្បីដោះស្រាយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ការឈ្លានពាននេះអាចត្រូវបានពង្រឹងរវាងប្រទេសដោយការរឹតបន្តឹងលើលំហូរព័ត៌មាន និងនៅក្នុងប្រទេសដោយការសម្របសម្រួលតាមអ៊ីនធឺណិត។ ដូច្នេះហើយ ប្រជាជនក្នុងតំបន់ដែលគ្រប់គ្រងដី និងប្រភេទសត្វអាចក្លាយជាការមិនអត់ឱនចំពោះផលប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតនៅក្នុងធម្មជាតិ ជំនួសឱ្យការបង្កើតវប្បធម៌រួមគ្នាប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នៅពេលដែលមតិត្រូវបានបញ្ជូនតាមទិសដៅផ្សេងៗគ្នាដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ៊ីនធឺណែតបង្កើតឱកាសអភិបាលកិច្ចដែលមានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅដូចការគំរាមកំហែងរបស់វាចំពោះបូរណភាពវប្បធម៌។ ដូចកិច្ចព្រមព្រៀងព្រមព្រៀងណែនាំអង្គការសហប្រជាជាតិ ដូច្នេះហើយការឯកភាពគ្នានៃផលប្រយោជន៍ជាច្រើនជាមូលដ្ឋានសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលក្នុងតំបន់។ អ៊ិនធឺណិតបើកដំណើរការអភិបាលកិច្ចសកល (សកលជាមួយមូលដ្ឋាន) ឧទាហរណ៍ជាមួយចំណេះដឹងក្នុងស្រុក និងការត្រួតពិនិត្យដែលត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរសម្រាប់ការណែនាំពីកម្រិតសកល (ដូចនៅក្នុងបណ្តាញនេះ)។ ការបង្កើនអង្គការនៅកម្រិតជាមួយនឹងការសម្រេចចិត្តដោយឯកភាពអាចផ្តល់ពេលវេលាដល់មនុស្សជាតិដើម្បីស្វែងរកពីរបៀបដែលអភិបាលកិច្ចជាមួយភាគីតែមួយ ឬច្រើនអាចដំណើរការបានល្អបំផុតនៅកម្រិតជាតិ និងសហព័ន្ធ។