Pripyat en Tsjernobyl werden verlaten na de reactorexplosie in 1986 © R.Vicups/Shutterstock
Moderne oorlogen veroorzaken schade aan ecosystemen, variërend van overconsumptie van planten en dieren tot brand en vervuiling, die habitats vernietigen, met het vrijkomen van broeikasgassen uit industriële locaties. Biota herstelt het meest geleidelijk voor sedentaire soorten die zich langzaam voortplanten. Het kan eeuwen duren voordat bossen zich herstellen. Daarom verplicht de Conventies van Genève staten in oorlog om de natuurlijke omgeving te beschermen tegen "wijdverbreide, langdurige en ernstige schade", en verbiedt het methoden of middelen van oorlogvoering "die bedoeld zijn of kunnen worden verwacht" dergelijke schade te veroorzaken.
Dergelijke schade zou onvermijdelijk voortvloeien uit het gebruik van kernwapens. In Tsjernobyl in Oekraïne, waar in 1986 een kernreactor ontplofte, is in 30 jaar veel functie van de bodem hersteld, maar andere effecten op de biota kunnen veel langer aanhouden. Gevaren voor de ecosfeer door het gebruik van kernwapens omvatten de mogelijkheid van een 'nucleaire winter' met weinig groei van planten gedurende meerdere jaren.
Een falend bestuur
Gebouwen en bomen beschadigd door oorlog in Tsjetsjenië © V.Melnik/Shutterstock
Oorlog vertegenwoordigt een falen van het bestuur. Mensen zijn geëvolueerd als zowel sociale als competitieve dieren. Vanwege de gevaren van agressieve concurrentie werden sociale regels ontwikkeld om het gedrag van individuen binnen samenlevingen te reguleren. Meer recentelijk hebben de Verenigde Naties en andere mondiale fora internationale consensus geformaliseerd over ideale gedragsnormen in alle samenlevingen, bijvoorbeeld via de Conventie van Genève. Samenlevingen veranderen met de tijd hun interne regels, maar moeten dit in hun eigen tempo doen. Moderne communicatie kan verandering versnellen, maar desinformatie kan polariseren en agressie veroorzaken.
Indirecte effecten en een mogelijke wereldwijde-met-lokale (global-with-local) oplossing
Zwanen zwemmen vredig in de buurt van een oorlogsschip © Ellen6/Shutterstock
De indirecte effecten van oorlog zijn misschien wel de meest schadelijke van allemaal voor de ecosfeer. De mensheid heeft een oorlog moeten voeren tegen Covid-19, maar wordt geconfronteerd met een ernstiger dreiging die van klimaatverandering.Om die dreiging te overleven, is unanimiteit tussen naties nodig, evenals sterke nationale economieën om de overgang naar hernieuwbare energie te financieren. Agressie binnen en tussen landen schaadt niet alleen de nationale economieën, maar leidt ook de publieke aandacht af van de noodzaak om de klimaatverandering aan te pakken. Deze agressie kan tussen landen worden versterkt door beperkingen op de informatiestroom en binnen landen door via internet gemedieerde polarisatie. Lokale mensen die land en soorten beheren, kunnen dus intolerant worden voor andere belangen in de natuur, in plaats van een gezamenlijke cultuur tegen klimaatverandering te creëren, wanneer meningen door sociale media in verschillende richtingen worden gekanaliseerd.
Het internet schept echter bestuurskansen die even ingrijpend zijn als de bedreigingen voor de culturele integriteit. Net zoals consensus de Verenigde Naties leidt, zo is consensus van vele belangen als basis voor lokaal bestuur. Het internet maakt globaal (global met lokaal) bestuur mogelijk, bijvoorbeeld met lokale kennis en monitoring uitgewisseld voor begeleiding van mondiaal niveau (zoals in dit netwerk). Een grotere organisatie op niveau met consensuele beslissingen kan de mensheid de tijd geven om te ontdekken hoe bestuur met een of meerdere partijen het beste kan werken op nationaal en federaal niveau.