حکمرانی بر منابع طبیعی

دانش بومی اینویت ها به کمک حل راز سفر ناکام اکتشافی فرانکلین انجامید. © WikiCommons

حکمرانی روشی است که جوامع انسانی امورات خود را مدیریت می کنند. این شیوه نه فقظ حکومت بالا به پایین است. بجز در دیکتاتوری ها، حکومت نیاز به رضایت عمومی دارد که باید براساس دانش و یا تجربه اعمال گردد. "دانش بومی" براساس مشاهدات طولانی از طبیعت به اداره امورات توسط مردمی که برای قرنها با یکدلی برای حفظ ارشهای محلی مشغول بوده اند بدل گردیده است. این دانش همه جانبه بسیار سخت قابل جایگزینی است و بنابراین منبعی ارزشمند است. "دانش مدرن" که بر پایه مقایسه مشاهدات در میان مناطق وانجام آزمایشات بنا گردیده است می تواند شواهد را به سرعت بدست آورد که در زمان تغییر بسیار مهم هستند. مدیریت انطباقی میتواند به تصمیم سازی با توجه به بایدها و نبایدها عملی در یک شیوه نظام مند کمک کند.

مرغان دریایی بوسیله آلودگی،تغییرات اقلیم، ماهیگیری بیش از ظرفیت و صید در معرض خطر قرار می گیرند. © Marina Rosales Benites de Franco

IUCN فرایند پذیرفته شده ای بین المللی برای ارزیابی وضعیت گونه ها بر اساس اندازه جمعیت و نرخ کاهش آن دارا می باشد. اگر هیچ شاهد متغنی برکاهش بر اساس داده های صحیح وجود نداشته باشد گونه به درجه "کمترین نگرانی" طبقه بندی و گونه ای که جمعیت بالغ آن به سرعت و در مقایسه با طول عمر آن نصف شود( معمولا در خلال دو دهه برای پرندگان) در عرض خطر تلقی می شود. اگر روشهایی برای معکوس کردن دلایل کاهش پیدا شود همه جمعیتها و بالاخص گونه های بزرگ می توانند به سرعت دو برابر شده و همچنان رشد داشته باشند. دو شیوه توسط کارشناسان برای معکوس کردن روند کاهشی جمعیت گونه شناخته شده است: تنبیه و تشویق.

حفاظت و تنبیه

مطالعات جرم شناسی DNA قبلا به خون احتیاج داشت ولی حالا به یک نمونه بسیار کوچک نیاز است © Anatrack Ltd

IUCN همچنین طبقه بندی هایی متنوع از مناطق حفاظت شده از سرزمینهایی که اکثر فعالیتهای انسانی در آنها مجاز می باشد تا مناطقی که حتی دسترسی به آنها نیز ممنوع است را دارا می باشد. حفاظت از گونه ها نیز از لحاظ درجه حفاظتی دارای تنوع است که از ممنوعیت برداشت صرفا در فصل زادآوری تا ممنوعیت کشتن بدون هیچگونه استثنا. البته"دوست داران حقوق حیوانات" علاقه دارند تا نگهداری هرگونه حیوان هم ممنوع شود. قوانین حفاظتی در صورتی موفقیت آمیز خواهند بود که از طرف عموم مردم مورد پذیرش قرار بگیرند و کاستی ها به راحتی شناخته شوند مانند شناسایی جرم از روی DNA. اگر گونه ها موجب خسارات سنگین به مردم محلی باشند حفاظت ناکارامد خواهد بود به خصوص اگر کاستی ها به راحتی قابل پوشی باشند. محدودیتهای سخت و برخوردهای سلبی در شرایطی که ریسک دیده شدن و به دام افتادن بسیار کم است مهاجمان را دور نخواهد کرد و حتی باعث بیگانگی جامعه محلی نیز گردد.

پاداش ها و احیا

گواهینامه دار کردن گیاهان وحشی به وسیله شرکت نو آور فیروالد © Traditional Medicinals Inc

در جایی که حیوانات باعث مشکلات هستند، اعمال مدیریت صحیح باعث همراهی مردم محلی می گردد. نگهداری و احیای اکوسیستم ها نیاز به تلاشهای محلی در طول زمان دارد. قانون به تنهایی نمیواند اجبار به تلاش لازم در این زمینه نماید و محدودیت ها در مدیریت ممکن است منجر به دور شدن از این تلاشها گردد. اگر گونه ارزشمند بوده و بتوان از آن بهره برداری پایدار " برای تامین خواستها و نیازهای نسل حاضر و آینده" نمود جوامع از آنها حفاظت خواهند کرد مگر آنکه فنس کشی و کشاورزی درامد بیشتری داشته باشد. برای حفاظت از گونه های مشکل ساز(زیانکار) پاداشها بهتر از جبر و زور و برخورد سلبی نتیجه بخش هستند. به دست آوردن گوشت و فروختن مجوز شکار ارزشمند می تواند یک پاداش بسیار خوب باشدهمانند مشاهده حیات وحش در جایی که توریسم بتواند سبب ایجاد ارزش و شکوفایی بدون لطمه به اکوسیستم گردد. از دیگر پاداشها برای حفاظت، پرداختهای دولتی برای مشارکت و جایزه برای بهترین عملکردها می باشد. همچنین استفاده از تولیدات طبیعی گواهینامه دار برای نشان دادن پایدار بودن بهره برداری آنها نیز از کارهای مفید می باشد. درمتون اخیر بزرگترین و مشهورترین توافقنامه بین المللی در زمینه حفاظت از طبیعت یعنی " کنوانسیون تنوع زیستی"واژه بهره برداری پایدار پنج برابر بیشتر از واژه حفاظت به کار رفته است.

حکمرانی انطباقی

یک حکمرانی خوب باید قابلیت تغییر در شرایط و وقایع را داشته باشد. برای مثال یک گونه که به صورت فراوان قابلیت بهره برداری پایدار را داشته است ممکن است به گونه ای نادر که نیاز به حفاظت دارد تبدیل شود. تشویق به حفاظت از اکوسیستم با استفاده از نشان دادن عواید ناشی از بهره برداری پایدار آن گونه فقط در صورت اینکه جمعیت گونه دوباره فراوان شود میتواند محرک باشد. مردم در نقاط دیگر در صورتی که گونه به عنوان یک گونه سرشناس برای حفاظت یا توریسم شناخته شود و یا درامد ناشی از تقاضای تکثیر مصنوعی بالا رود ممکن است به مخالفت برای بهره برداری مجدد از گونه برخیزند.ممکن است تقاضاهایی برای محودیت ها و پایش های دقیقتر که مردم محلی بدون کمک قادر به انجام آنها نیستند وجود داشته باشد. با این وجود، مردمی که سرزمینشان را گرامی میدارند و زمینی که در آن زندگی میکنند را مدیریت می کنند معمولا توانایی اجرایی بیشتری در حفاظت از طبیعت "خود" نسبت به افرادی که علاقه به حفاظت از حیات وحش دیگران را دارنددارا می باشند بخصوص اگر درست هدایت شوند. بنابراین حکمرانی صحیح شامل وضع قوانینی که ترویج حفاظت بوسیله برترین نمونه ها و قادر ساختن جوامع محلی به بهره برداری پایدار باشد را شامل می شود. اتحادیه اروپا منشورهایی با استناد به این اصول تدوین کرده است. کنوانسیون حفاظت از گونه های مهاجر(CMS) بر روی به کارگیری آنها در تفاهمنامه پرندگان شکاری کار می کند.